پیرو کامنتی که یکی از کاربران، در دو پست قبلم، مبنی بر نوشتن پستی در باب برنامه نویسی و چگونگی شروع به این کار و منابع و… داده بودند، تصمیم به نوشتن این پست کردم. با جست و جویی در گوگل مقالات بسیاری یافتم که نویسندگان آن ها، هر کدام به نحوی از تجربه خودشان و راهکارهایشان برای شروع به این کار نوشته بودند. مناسب ندیدم که با تکرار سخن آنان، نتیجه ای را به نتایج گوگل اضافه کنم که هم وقت کاربران را بگیرم و هم سخن به گزافه بگویم. با این حال نکاتی به ذهنم رسید که امیدوارم تکراری نباشد و راهگشای علاقه مندان تازه کار باشد. گرچه برخی تکرار ها لازمه ی این مقاله هستند!
برنامه نویسی چیست؟
در ساده ترین (نه دقیق ترین) تعریف می توان برنامه نویسی را اینگونه تعریف کرد: عملی برای ساخت یک برنامه که رفتار مورد نظر ما را به نمایش بگذارد که این کار معمولا از طریق یک زبان برنامه نویسی انجام می شود. برنامه نویسان با فراگیری زبان مخصوص هر زبان برنامه نویسی که مجموعه ای از کد ها و دستورات هستند، اقدام به نوشتن برنامه می کنند.
اما چه نیازی به برنامه نویسی و برنامه نویس شدن هست؟ با مثالی منظور را واضح تر بیان میکنم. فرض کنید که نیاز به انجام کاری از طریق کامپیوتر دارید و با گشت و گذار در برنامه های موجود برای آن کار را نمی یابید. تکلیف چیست؟ اینکه خود دست به کار شوید و یا اینکه از یک برنامه نویس برای ساختن برنامه مورد نظر کمک بگیرید.
زبان های برنامه نویسی
گفتیم که برنامه نویسان به کمک زبان های برنامه نویسی اقدام به نوشتن و ساخت برنامه می کنند. زبان های برنامه نویسی را می توان به مانند زبان انسانی در نظر گرفت. البته تفاوت هایی می توان میان آن ها یافت که با دقیق تر شدن در هر دو می توان این تفاوت ها را احساس کرد.
زبان های زیادی وجود دارند که می توان به تناسب نیاز خود یکی (یا چند تا) از آن ها را برای نوشتن برنامه ی مورد نظر استفاده کرد. هر کدام از آن ها ویژگی ها و دستورات خاص خود را دارند و در واقع هر کدام را بهر کاری ساخته اند. اما ما در ابتدای کار از کجا بفهمیم که چه زبانی برای ما مناسب است؟
چه زبانی برای ما مناسب است و کدامشان را برگزینیم؟
بسیاری پاسخ این سوال را از روی سادگیِ یک زبان برنامه نویسی برای شروع می گویند. برخی دیگر کارآمد بودن زبان و برخی دیگر قدرتمندی آن را مناسب می دانند. اما یکی از مهم ترین نکته ها کاربرد آن زبان برنامه نویسی است.
زبان های مختلف کاربرد های مختلفی دارند و شاید بزرگترین دسته بندی برای کاربرد زبان ها، تحت وب و تحت سیستم عامل باشد. شما می خواهید که برنامه هایتان در چه محیطی اجرا شوند؟ نمونه ای از کاربرد های تحت وب را می توان در همین سایتی که پیش روی شماست مشاهد کنید. این سایت با سیستم مدیریت محتوای وردپرس که با زبان php نوشته شده است اجرا می شود. از نمونه های تحت سیستم عامل هم می توان برنامه هایی مثل آفیس، فتوشاپ و… را نام برد.
با اینکه بسیاری علاقه دارند که تحت وب برنامه بنویسند ولی نکته ای دیگر را هم باید مد نظر گرفت و آن این است که وب علی رغم پیشرفت بسیار زیادش، هنوز هم ضعیف است! منظورم این است که برای ساخت یک سایت یا یک وب اپلیکیشنِ باید مهارت های بیشتری را فرا گرفت. به عنوان مثال برای طراحی و ساخت یک سایت داینامیک مستقل با حداقل امکانات، نیاز به فراگیری PHP، MySQL، HTML، CSS و جاوا اسکریپت به شدت احساس می شود. گرچه یادگیری تک تک این موارد در صورت داشتن علاقه سهل و آسان است اما برای شروع (حداقل از جانب منِ نویسنده) پیشنهاد نمی شود.
سخن را کوتاه میکنم. با این که کاربرد یک زبان نکته ی بسیار مهمی است اما امری که اجتناب ناپذیر است ساده بودن آن زبان است که در ابتدای کار فرایند یادگیری را سرعت می بخشد. اینکه یک زبان خاص را به عنوان اولین زبان برای یادگیری به شما معرفی کنیم شاید مثل تجویز دارو برای بیمار بدون در نظر گرفتن نوع بیماری و خصوصیات بیمار و دیگر چیز هاست! اما به ذکر یک استاندارد در مدارس تیزهوشان ایران می پردازم که به نظر استاندارد مناسبی است. دانش آموزان این مدارس در سال دوم راهنمایی با زبان Quick Basic(بیسیک سریع)، سال بعد ویژوال بیسیک(بیسیک بصری) و در نهایت در اول دبیرستان زبان C را می آموزند. اما این هم صرفا یک پیشنهاد است و این را از من قبول کنید که شروع مستقیم با ویژوال بیسیک یا C هم اصلا کار سختی نیست (ولی شروع با Quick Basic می تواند پایه ی شما را قوی تر کند و در درک زبان های دیگر کمک بسزایی داشته باشد). فقط صبر و علاقه و البته همت را می طلبد. ذکر این مورد هم خالی از لطف نیست که بلد بودن چند زبان نشانه ی مهارت زیاد و توانمندی بالا نیست.
مطمئنا بررسی تک تک زبان های برنامه نویسی و ذکر مزایا و معایب آن ها در این مقاله نمی گنجد و البته با جست و جو در گوگل می توانید اطلاعات بیشتری را از این زبان ها به دست آورید.
فرصت را از دست ندهید. هرچه زودتر به آموختن یک زبان بپردازید. مطمئن باشید که در هر رشته ای باشید، زبان برنامه نویسی به کار شما می آید و همینطور در تفکر منطقی شما هم تاثیر بسزایی خواهد داشت. فقط فراموش نکنید که گام به گام پیش بروید و صبر و پشتکار داشته باشید و البته علاقه شما هم مهم ترین امری است که به کمک شما می آید.
واحد آموزش : این پست صرفا جهت آشنایی تازه کار ها و افراد علاقه مند به برنامه نویسی است و مطمئنا کامل نیست اما خوشحال میشویم که نطرات خود را با ما در میان بگذارید.